Bodemverbeteraars en potgrond

Meer dan ooit is het belang van een gezonde bodem actueel.

Feitelijk worden we nu geconfronteerd met problemen die we jarenlang zelf hebben gecreëerd. Hoe een gezonde bodem kan bijdragen aan de oplossing? We leggen het graag uit!

 

Klimaatverandering en de bodem

Eindeloos verharden (stenen en asfalt), het gebruik van insecticiden en pesticiden, bodems die geen (bodem) leven meer bevatten. Het zijn allemaal oorzaken van actuele problemen die we nu ondervinden zoals, wateroverlast, uitdroging van de bodem en hittestress. Groen en een gezonde bodem spelen een belangrijke rol bij de oplossing. Want alleen vitaal groen draagt echt bij aan verkoeling, opname van water en het beperken van klimaatproblemen. Een bodem met de juiste structuur zal lucht (afwatering en beworteling), organische stof (vocht vasthouden en stimulans bodemleven) en een gevarieerd bodemleven (voeding opneembaar maken) bevatten. 

                       

Kortom, besteed aandacht aan de bodem en draag zo bij aan de oplossing!

 

Bodemstructuur

Een bodem met goede fysische eigenschappen is zo opgebouwd dat er zowel kleine als grote poriën aanwezig zijn. In de kleine poriën wordt het vocht vastgehouden en de grote poriën zorgen voor voldoende toevoer van lucht en voor de afvoer van overtollig water. Daarnaast is het van belang dat groeiende wortels niet te veel weerstand ondervinden in de bodem. Zo kan zich een goed wortelstelsel ontwikkelen dat voldoende water en voeding kan opnemen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen minerale delen (klei, (lutum) zand, silt, etc.), organische stof (os), lucht en water. De onderlinge verhoudingen tussen deze minerale delen bepalen of het gaat om een zandgrond, kleigrond of veengrond.


Bodem, Structuurverbetering kan dus door:

  • het verhogen van het organische stof gehalte
  • het stimuleren van de activiteit van bodemleven
  • toevoeging van bodemeigen natuurlijke materialen


Bodemeigen materialen

  • Bij een zandgrond is het verstandig om met bentoniet het vochtvasthoudend vermogen te vergroten.
  • Bij een kleigrond voegen we basaltmeel / lavameel of basaltgruis toe. Dit zorgt voor meer structuur van de bodem en is rijk aan sporenelementen.
  • Bij een zavelgrond kan zeoliet worden gebruikt om meer zuurstof in de grond te krijgen.

Belangrijk is hier om te weten wat het gehalte aan organische stof is. Deze materialen altijd gebruiken in combinatie met bijvoorbeeld een hoogwaardige compost of aanplantgrond en ent daarbij micro-organismen met de bodemverbeteraar BioBodem.


Een natuurlijke organische kringloop

Natuurlijk tuinieren gaat uit van de organische kringloop van planten. In het bos kun je zien hoe dat werkt. In de herfst valt het blad van de bomen, er breken takken af en er gaan dieren dood. Insecten, bacteriën en schimmels in de grond verteren de bladeren tot humus en organische stof, die de grond luchtiger maken en voedzaam houden. Bomen kunnen daar beter in wortelen. Tijdens het verteren van de bladeren komen voedingsstoffen als stikstof, fosfaat en kalium vrij. Deze blijven rustig in de bodem zitten tot de boom ze het volgende voorjaar weer nodig heeft om te groeien, waarna in de herfst de bladeren weer vallen. Zo gaat het maar door, seizoen na seizoen. Door dit proces ontstaat een goede (bodem)structuur.

 

Organische stof is de sleutel naar een gezonde grond.

Het verhoogt het CEC = Cation Exchange Capacity, ofwel het vermogen om voedingsdeeltjes te binden en weer los te laten. Tegelijkertijd wordt het vochtbufferend vermogen vergroot.

 

Blad rapen? ----> Dan compost terugbrengen!

 

Bodem

De bodemstructuur op orde brengen is een lage investering met een groot(s) effect. Gezonde grond en gezonde planten, begint bij voldoende organische stof en een gevarieerd bodemleven.

 

Bodemleven

In de bodem is normaal gesproken een breed scala aan bodemleven aanwezig. Deze micro-organismen zorgen namelijk voor het in stand houden van de bodemstructuur. Ze veroorzaken holten en zorgen voor afbraak van dood organisch materiaal. Daarnaast bieden ze bescherming aan plantenwortels tegen bodem pathogenen (ziekten) en assisteren bij de opname van voedingselementen (organische kringloop). De juiste balans in het bodem-ecosysteem is dus heel belangrijk.

 

Wormen

De wormen en andere grotere organismen breken dood organisch materiaal in kleine stukjes en zorgen voor zuurstoftoevoer en waterafvoer in de bodem. Wist u dat een wormenpopulatie “slechts” maximaal 10 meter uitbreidt per jaar? Regenwormen kunnen graven tot waar het grondwater begint. Het zijn de ideale bodemverbeteraars in een bestaande beplanting waar verdichting aanwezig is. Herstel van een perceel grond waar het bodemleven verdwenen is vergt op natuurlijke wijze zo’n 3 jaar! (bacteriën hebben immers geen pootjes). Om dit te versnellen kunnen we de bodem enten met micro-organismen in combinatie met compost (organische stof) en een mix aan wormen uitzetten. Vanaf deze start kan er weer een positieve groeispiraal ontstaan en zullen de bodem en planten weer tot volledig wasdom komen.

De meest voorkomende organismen zijn:

  • Bacteriën, actinomyceten, Mycorrhizae & diverse andere schimmels, protozoën, gisten, aaltjes en regenwormen, springstaarten, mijten en duizendpoten.

 

Bodem Calcium, pH en structuur

Een goede pH (zuurgraad) van de grond is voor een goede groei van planten belangrijk. De pH is mede afhankelijk van het organische stofgehalte van de grond. De pH regelt het evenwicht in de bodem d.m.v. chemische processen. Is de pH te laag dan komen er meer sporenelementen, zware metalen en fosfaat e.d. in het bodemvocht voor. Bij een te hoge pH kan door vastlegging of fixatie juist gebrek aan mangaan, ijzer, borium, zink en koper optreden.


Voedingsopname

Bij een bepaalde zuurgraad vormen sommige elementen andere verbindingen die niet opneembaar zijn voor de plantenwortels. Dat leidt dan tot gebreksverschijnselen. Planten ondervinden minder schade van een te lage pH, naarmate het humusgehalte hoger is. Calcium is aan te vullen door kalk te strooien. Dit gebeurt doorgaans in het voor- en/of najaar. Een veel voorkomend misverstand is dat calcium altijd de pH verhoogt. Alleen basisch werkende stoffen zoals carbonaten, verhogen de pH-waarde van de bodem. De meeste gekorrelde kalksoorten bestaan uit calcium carbonaat. Hiervan zal de carbonaat de pH kunnen verhogen. Bij gipskalk (Calciumsulfaat) komt sulfaat beschikbaar. Dit bindt geen H+ deeltjes en verhoogt dus ook de pH niet.

Calcium is o.a. nodig voor:

  • wortelontwikkeling en het functioneren van de wortel
  • de opbouw van de celwanden
  • de stabiliteit van de chromosomen en de celdeling.
  • betere opname van Kalium (ionen uitwisseling) en activator van diverse enzymsystemen

Optimale pH-waarde voor de diverse plantgroepen

  • Gazons: 5.5-7.0
  • Borders algemeen: 5.5-6.5
  • Kalkminnende planten: 6.0-7.0
  • Zuurminnende planten: 5.0-6.0
  • Bomen algemeen: 5.5-6.5
  • Azalea / Rhododendron en heide: 4.0-5.5