Eikenprocessierups bestrijden

De levenscyclus van de Eikenprocessierups

Gedurende de winter overwintert de eikenprocessierups als pop in de bodem vlakbij een inlandse eik (Zomereik / Quercus robur). Nadat uit de pop de nachtvlinder tevoorschijn komt gaat deze naar de top van een boom om, na te hebben gepaard, bij het jonge eikenblad haar eitjes te leggen. De larve die hieruit komt is een blad vretende rups die, zoals de naam al zegt, vooral op deze eiken voorkomt. De processierups zit in gesponnen nesten aan de zonnige zuidkant van de eikenstammen. Vaak voorkomend in lanen, voet en fietspaden en parken. De nesten bestaan uit een dicht spinsel met vervellingshuidjes, brandharen en uitwerpselen.Zich verplaatsen doen de rupsen 's nachts, op zoek naar voedsel, waarbij ze in meerdere rijen dicht achter elkaar aan lopen, als in een processie. Overdag zijn ze in hun nest. De rupsen vreten soms eikenbomen bijna geheel kaal. Droge winters en droge, warme zomers stimuleren de getalsmatige ontwikkeling van de rups. De soort heeft zo geprofiteerd van veranderingen in het klimaat.

Levenscyclus van de eikenprocessierups:

  • Rups: April komt deze uit het ei samen met het eerste blad van de inlandse eik.
  • Rups: mei-juni, soms tot begin juli. De soort overwintert als ei.
  • Nachtvlinder: Vliegtijd begin juli-begin september in één generatie. 

De eitjes komen in april of mei uit, samen met de eerste bladeren van de inlandse eik. De rupsen zijn dan oranje achtig van kleur. Deze kleur verandert in grijsgrauw met lichtgekleurde zijden. Na de derde vervelling zijn de rupsen 3,5 cm lang en hebben donkere brandharen op de rug. De rupsen vervellen zes of zeven keer voordat ze in een nachtvlinder / mot veranderen. Begin september zetten de vrouwtjesvlinders hun eitjes af op de takken in de toppen van eikenbomen. De soort overwintert als ei.

Natuurlijke vijanden van de eikenprocessierups insecten, vogels en zoogdieren:

  • sluipwespen
  • sluipvliegen
  • lieveheersbeestje Adalia
  • poppenrover (kever)
  • gaasvlieg 
  • koolmees 
  • vleermuis

Bestrijding:
Natuurlijke vijanden zorgen voor een deel van de bestrijding van de eikenprocessierups. De koolmees eet graag eikenprocessierupsen en zelfs de poppen. Echter door het gebruik van o.a. bestrijdingsmiddelen (buxusrups bestrijding / o.a. Xentari) is de koolmees populatie de laatste jaren fors gereduceerd. Ook het gebruik van het middel Xentari bevelen wij absoluut niet aan, omdat alle dieren die van én in de kroon van de eik leven dood gaan. De kroon van de boom wordt hierdoor een steriele omgeving zonder enig leven.

Door vroegtijdig ingrijpen kan soms een plaag worden voorkomen. Dit gebeurt o.a. door het uitzetten van nuttige insecten (zoals bijvoorbeeld Adalia lieveheersbeestjelarve) en het voorkomen van de voortplanting door het gebruik van feromoon vallen. De mannelijke eikenprocessierupsen worden in deze val weggevangen en hiermee wordt de voortplanting van veel eikenprocessie rupsen voorkomen.

Het is belangrijk dat er wordt bestreden met de juiste middelen op het juiste tijdstip van de cyclus van de eikenprocessierups.

  • April: Bij het uitkomen van het blad komt ook de eikenprocessie rups uit het eitje wat in de (na)zomer is gelegd en geplaatst op de takken van de inlandse eik. Direct bij het uitkomen zijn deze te bestrijden met het lieveheersbeestje en/of gaasvlieg. Ook kunnen deze op dat moment bestreden worden met insect-parasitaire nematoden (aaltjes). Echter moet dit op het juiste moment en in het donker ('s nachts) in de kroon van de boom gespoten worden. De aaltjes leven namelijk ongeveer 3-4 uur en moeten in deze tijd de rupsen binnendringen en parasiteren.
  • April-Mei-Juni-Juli: De rupsen bestrijden met natuurlijke vijanden. Insecten: lieveheersbeestje Adalia , Gaasvliegen, Sluipwespen Vogels: Koolmees
  • Mei-Juni-Juli-Augustus-september-oktober: Het verwijderen van de nesten met speciale stofzuigers
  • Juli-Augustus-September: Feromoonvallen met het specifieke feromoon van de vrouwelijke eikenprocessierups-mot in de kroon van de inlandse eik plaatsen.
  • November-December: Afgevallen blad en takken ruimen rond de stam van de inlandse eik.
  • Maart-April-Mei-juni kunnen 1-jarigen bloemmengsels gezaaid worden. 2-jarigen, vaste mengsels en losse soorten kunnen het hele groeiseizoen door gezaaid worden.

Wilt u de eikenprocessierups duurzaam en voor het langere termijn bestrijden, zonder bestrijdingsmiddelen die gevaarlijk zijn voor vogels en andere dieren?
Brimex heeft hiervoor de enige preventieve en milieuvriendelijke oplossingen!

  • Wegvangen van de mannelijke processierups motten: De Brimex eikenprocessierups-mot val vangt de mannelijke eikenprocessierups-mot middels feromonen en doodt deze niet met gif. Hierdoor is er geen voortplanting en geen nieuwe eikenprocessie rupsen.
  • Uitzetten van insecten die de natuurlijke vijanden van de eikenprocessierups zijn: zoals lieveheersbeestje, sluipwesp, gaasvlieg
  • De omgeving aantrekkelijk maken voor natuurlijke vijanden: Hiermee worden natuurlijke vijanden aangetrokken en kunnen zij verblijven en ontwikkelen in de nabijheid van de eikenprocessierups nesten. Hiermee wordt een plaag preventief, duurzaam en voor de langere termijn voorkomen. Brimex heeft hiervoor een aantal producten die de leefomgeving aantrekkelijk maken. Zoals: Bloemmengsels, mezen nesten, vleermuizennesten en specifieke insectenhuizen.
  • Biodiversiteit Eikenprocessierups heeft veel in de natuur voorkomende vijanden die overal in de natuur aanwezig zijn. Deze vijanden worden bevorderd door verschillende planten. Deze voorkomende natuurlijke vijanden kunnen een grote bijdrage leveren in het beheersen van Eikenprocessierups. Het is daarom erg belangrijk om aandacht te besteden aan de begroeiing bij én onder de eikenbomen. Vaak staan eikenbomen in een laan of straat en is er geen of nauwelijks aantrekkelijke begroeiing voor deze natuurlijke vijanden. 
  • Gevallen blad en takken ruimen rond de stam van de inlandse eik.

Wilt u de eikenprocessierups duurzaam en op een kort termijn bestrijden, zonder bestrijdingsmiddelen die gevaarlijk zijn voor vogels en andere dieren?

Heeft u direct last van de eikenprocessierups dan is het weghalen van de eikenprocessierups nesten de enige oplossing:

  • Het door een professioneel bedrijf laten wegzuigen van de rupsen en nesten, waarna ze direct of later bij een temperatuur van minimaal 600 graden Celsius worden verbrand tot as.
  • Bestrijding is specialistisch werk waarvoor daartoe gecertificeerde bedrijven worden ingezet. bijvoorbeeld De Zanderik / www.dezanderik.nl

De oude nesten van eikenprocessierups blijven in de inlandse eiken achter, in deze nesten zitten vol met vervellingshuidjes, pophuiden en brandharen. Ook deze kunnen nog gevaarlijk zijn voor mensen en zoogdieren, omdat de brandharen lange tijd hun giftige stof behouden!